İcra Takibi Nasıl Başlatılır? Adım Adım Rehber ve Sıkça Sorulan Sorular
Borç ilişkileri hayatın kaçınılmaz bir gerçeğidir ve bazen borçlular, borçlarını zamanında veya hiç ödemeyebilirler. Bu durumda alacaklılar, alacaklarını tahsil etmek için yasal yollara başvurmak zorunda kalırlar. İcra takibi, alacaklıların alacaklarını tahsil etmek için başvurabilecekleri en etkili hukuki yoldur. Peki, icra takibi nasıl başlatılır? Hangi belgelere ihtiyaç vardır? İtiraz süreci nasıl işler? Bu makalede, icra takibi başlatma süreci hakkında bilmeniz gereken her şeyi adım adım anlatacak, semantik SEO uyumuyla arama motorlarında kolayca bulunabilir olmasını sağlayacak ve sıkça sorulan soruları yanıtlayacağız.
İcra Takibi Nedir?
İcra takibi, borcunu rızasıyla ödemeyen borçlulara karşı, alacaklıların devletin icra organları aracılığıyla başlattığı yasal bir takip yoludur. Alacaklı, icra takibi başlatarak, borçlunun malvarlığına haciz koydurabilir ve bu malların satılarak alacağın tahsil edilmesini sağlayabilir.
İcra Takibi Türleri
İcra takipleri, ilamlı icra ve ilamsız icra olmak üzere iki ana türe ayrılır:
- İlamlı İcra: Mahkeme kararına (ilam) dayanılarak başlatılan icra takibidir. Örneğin, bir mahkeme kararıyla hükmedilen tazminatın ödenmemesi durumunda ilamlı icra takibi başlatılabilir. İlamlı icrada, borçlu borcun varlığına veya miktarına itiraz edemez, sadece borcun ödendiği, zamanaşımına uğradığı gibi itirazlarda bulunabilir.
- İlamsız İcra: Herhangi bir mahkeme kararına dayanmayan, para ve teminat alacakları için başlatılan icra takibidir. İlamsız icra kendi içinde üçe ayrılır:
- Genel Haciz Yoluyla Takip: Herhangi bir belgeye dayanmayan ya da kambiyo senedine dayanmayan alacaklar için başvurulan takip yoludur. Alacağın varlığını ispatlamak daha zordur.
- Kambiyo Senetlerine (Çek, Senet, Poliçe) Mahsus Haciz Yoluyla Takip: Kambiyo senetlerine dayanan alacakların tahsili için öngörülmüş, daha hızlı ve etkin bir takip yoludur.
- Kiralanan Taşınmazların Tahliyesi: Kira bedelinin ödenmemesi veya kira süresinin bitmesi gibi durumlarda kiralanan taşınmazın tahliyesi için başvurulan takip yoludur.
İcra Takibi Nasıl Başlatılır? Adım Adım Rehber
İcra takibi başlatmak için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
1. Yetkili İcra Dairesinin Belirlenmesi:
İcra takibi, borçlunun yerleşim yerindeki veya sözleşmenin ifa edileceği yerdeki icra dairesinde başlatılır. Kambiyo senetlerine dayalı takiplerde, senedin ödeme yerindeki veya muhatabın (borçlunun) yerleşim yerindeki icra dairesi de yetkilidir. Yetkili icra dairesini doğru belirlemek önemlidir, çünkü yetkisiz icra dairesinde başlatılan takipler, borçlunun itirazı üzerine yetkili icra dairesine gönderilir ve zaman kaybına neden olur.
2. Takip Talebi Hazırlanması:
İcra takibi, icra dairesine sunulacak bir takip talebi ile başlatılır. Takip talebi, yazılı, sözlü veya elektronik ortamda yapılabilir. Ancak, uygulamada genellikle yazılı takip talebi tercih edilir. Takip talebinde bulunması gereken bilgiler şunlardır:
- Alacaklının ve varsa temsilcisinin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, vergi kimlik numarası ve adresi.
- Borçlunun ve varsa temsilcisinin adı, soyadı, biliniyorsa T.C. kimlik numarası, vergi kimlik numarası ve adresi.
- Alacağın türü ve miktarı (faiz ve masraflar dahil).
- Alacak bir belgeye dayanıyorsa, belgenin aslı veya onaylı sureti.
- Takip türü (ilamlı, ilamsız, genel haciz, kambiyo senetlerine mahsus haciz vs.).
- Alacaklının imzası.
3. Gerekli Belgelerin Hazırlanması:
Takip talebine ek olarak, alacağın dayanağı olan belgelerin de hazırlanması gerekir. Bu belgeler, takip türüne göre değişir:
- İlamlı İcra: Mahkeme kararının aslı veya onaylı sureti.
- İlamsız İcra (Genel Haciz Yolu): Alacak bir belgeye dayanıyorsa (örneğin, fatura, sözleşme), belgenin aslı veya onaylı sureti. Alacak herhangi bir belgeye dayanmıyorsa, bu durum takip talebinde belirtilir.
- Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yolu: Kambiyo senedinin (çek, senet, poliçe) aslı.
- Kiralanan Taşınmazların Tahliyesi: Kira sözleşmesinin aslı veya onaylı sureti.
4. Harç ve Masrafların Yatırılması:
İcra takibi başlatmak için, belirli harç ve masrafların ödenmesi gerekir. Bu harç ve masraflar, alacak miktarına ve takip türüne göre değişir. Harç ve masraflar, icra dairesinin veznesine veya anlaşmalı bankalara yatırılabilir.
5. Takip Talebinin İcra Dairesine Sunulması:
Hazırlanan takip talebi, gerekli belgeler ve harç makbuzu ile birlikte yetkili icra dairesine sunulur. İcra dairesi, takip talebini inceledikten sonra, borçluya bir ödeme emri gönderir.
Ödeme Emri ve İtiraz Süreci
İcra dairesi tarafından borçluya gönderilen ödeme emrinde, borcun miktarı, ödeme süresi ve itiraz süresi gibi bilgiler yer alır. Borçlu, ödeme emrine itiraz etme hakkına sahiptir.
- İtiraz Süresi: İlamsız icrada borçlu, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edebilir. Kambiyo senetlerine mahsus icrada ise 5 gün içinde icra mahkemesine şikayet yoluna başvurmalıdır. İlamlı icrada ise borcun varlığına itiraz edilemez. Sadece borcun ödendiği, zamanaşımına uğradığı gibi itirazlarda bulunabilir.
- İtiraz Yeri: İlamsız icrada itiraz, ödeme emrini gönderen icra dairesine yapılır. Kambiyo senetlerine dayalı ilamsız icrada itiraz, dilekçe ile veya sözlü olarak icra dairesine yapılır.
- İtirazın Sonuçları: Borçlunun itirazı üzerine icra takibi durur. Alacaklı, itirazın kaldırılması veya iptali için dava açmak zorundadır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. İcra takibi başlatmak için avukat tutmak zorunlu mu?
Hayır, icra takibi başlatmak için avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak, hukuki sürecin karmaşıklığı ve hak kaybına uğramamak için bir avukatın hukuki desteğinden yararlanmanız önemlidir.
2. İcra takibi ne kadar sürede sonuçlanır?
İcra takibinin süresi, borçlunun itiraz edip etmemesine, malvarlığının durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Ortalama olarak birkaç ay ile bir yıl arasında sürebilir.
3. Hangi mallar haczedilemez?
Borçlunun ve ailesinin yaşaması için gerekli olan bazı mallar, örneğin; oturulan ev (mütevazı bir evse), ev eşyaları (zorunlu olanlar), mesleki araç ve gereçler, belirli bir miktara kadar haczedilemez.
4. Borçlu ödeme emrine itiraz etmezse ne olur?
Borçlu ödeme emrine itiraz etmezse, icra takibi kesinleşir ve alacaklı, borçlunun malvarlığına haciz koydurabilir.
5. İcra takibinde taksitlendirme yapılabilir mi?
Evet, icra takibinde taksitlendirme yapılabilir. Borçlu, icra dairesine başvurarak borcunu taksitle ödemek için talepte bulunabilir. Alacaklı taksitlendirmeyi kabul ederse borçlu borcunu taksitler halinde ödeyebilir.
6. İcra takibi masraflarını kim öder?
İcra takibi masrafları, alacaklı tarafından karşılanır. Ancak takip sonunda alacaklı haklı çıkarsa masraflar borçludan tahsil edilir.
7. Ödeme emrine itiraz ederken nelere dikkat etmeliyim?
Ödeme emrine itiraz ederken, itiraz gerekçelerinizi açık ve net bir şekilde belirtmelisiniz. Ayrıca, itiraz süresine (genellikle 7 gün) dikkat etmelisiniz.
8. İcra takibi hangi durumlarda düşer?
İcra takibi, alacaklının takipten vazgeçmesi, borcun ödenmesi, zamanaşımı süresinin dolması gibi durumlarda düşer.
9. İlamsız icra takibinde borçlunun itirazı nasıl kaldırılır?
Alacaklı, borçlunun itirazının kaldırılması için icra mahkemesinde itirazın kaldırılması davası veya genel mahkemelerde itirazın iptali davası açabilir.
10. Kambiyo senetlerine dayalı icra takibinde itiraz nasıl yapılır?
Kambiyo senetlerine dayalı icra takibinde borçlu, 5 gün içinde icra mahkemesinde şikayet yoluna başvurmalıdır.
Sonuç
İcra takibi, alacaklıların alacaklarını tahsil etmeleri için önemli bir hukuki yoldur. Bu makalede, icra takibi başlatma süreci hakkında detaylı bilgi vermeye çalıştık. Ancak her hukuki işlemde olduğu gibi, icra takibi başlatmadan önce bir avukata danışmanız ve hukuki destek almanız, haklarınızın korunması açısından büyük önem taşımaktadır.
